Son dönemlerde Türkiye’de konuşulan sigara zamları, ve sigara paketlerindeki görsel değişim oldukça gündemde.
Türkiye’de sigara yasağıyla ilgili tartışmaların geçmişi oldukça eskiye dayanıyor. 1940’lı yıllarda tramvay ve vapur gibi toplu taşıma araçlarında sigara kullanımı yasaklanırken, insanların toplu halde bulunduğu kapalı mekanların tamamında sigara yasağına ilişkin ilk yasal düzenleme ise 1990’ların ortasında çıkarıldı.
Restoran, bar ve kıraathane gibi yerlerde sigara kullanımını sınırlayan en geniş kapsamlı yasaklama ise 2009 yılında yürürlüğe girdi. Son 10 yıl içerisinde çıkarılan yasalarla yasağın kapsamı giderek genişletilirken, sigara tüketimine dair veriler uygulama ve denetimde sıkıntılar olduğunu ortaya koydu.
Bunda sonra kapsamın araçların içindeki yolcuları da kapsayacak şekilde genişletilmesi bekleniyor. Sigara paketlerinin tek tipe dönüştürülmesi ve kapalı dolaplar içinde satılmasıyla ilgili düzenlemenin ise 2020 itibarıyla yürürlüğe girdi.
Türkiye’de sigara kullanımına yönelik yasaklar ne zaman başladı ve zaman içerisinde neler oldu?
Neden paketlerdeki görüntüler değişti.?
Neden Düz Paket?
- · Tütün ürünleri gençler için cazip olmaktan çıkar
Gençler renklerinden ve logolarından arındırılmış sigaraları daha az çekici, daha kalitesiz, daha tatsız, banal bulmaktadır.
- · Daha az zararlı ürün aldatmacasına son verir
Gerçekte rengi ne olursa olsun tütün ürün aynı derecede zararlıdır. Sigara firmaları psikolojik etkisi nedeniyle farklı renkte paketler üretirler. Ayrıca sigara paketlerinin üzerindeki light ibaresi, tütün ürününün zararsız algısılanması yanlış bir durumdur. Tek tip düz paket uygulaması bu algı operasyonunu engeller.
- · Resimli uyarıların etkisini arttırır
Sigara paketleri üzerindeki resimli uyarılar sigara içenlerin bırakmasını sağlar. Tütün endüstrisi bu resimlerin etkisini azaltmak üzere logoları ve renkleri ile algı oyunları yaratır. Tek tip düz paket bu oyuna son verir. Uyarı resmini görünür kılar.
SİGARA PAKETLERİ İNSANLARIN GÖZ ZEVKİNE HİTAP ETMEMELİ”
İnsanların göz zevkine hitap etmeyen sigara paketlerinin tiryakilere nasıl etki edeceğini de zaman içinde göreceğiz” diyen Kural, Türkiye’deki tütün şirketlerinin böyle bir dava açamayacaklarını da kaydetti. Kural, siyah paket ile klasik paketin daha önce de deneylere tabi tutulduğunu ve 2 TL ücreti yüksek olsa dahi vatandaşların yine de klasik paketi tercih ettikleri bilgisini de paylaştı.
Türk vatandaşının sigaraya başlama sebepleri nelerdir?
Yapılan araştırmalara göre 2010, 2012, 2014 yıllarında meraktan dolayı 2016 ise özentiden dolayı başlanıldığı görüntüleniyor.
Grafiği incelediğimiz zaman ikinci etki olarak Özenti görülmektedir.
Veri Gazeteciliği 